સ્પેડેક્સ નું સફળ લોન્ચિંગ કરનાર ભારત ચોથો દેશ બન્યો વાંચો સમાચાર વિગતવાર...

 ભારતે ડિસેમ્બર 2024 માં “સ્પેડેક્સ” (Spadex) નામના મિશનના સફળ પ્રક્ષેપણ સાથે અવકાશીય ટેક્નોલોજીમાં મહત્વપૂર્ણ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી છે. આ પ્રોજેક્ટ દ્વારા ભારત અંતરિક્ષમાં ડોકિંગ ટેક્નોલોજી ધરાવતો વિશ્વનો ચોથો દેશ બન્યો છે, જે અમેરિકાના નાસા, રશિયાના રોસકોસમોસ અને ચીનના CNSA પછી આવે છે.

મિશનનો હેતુ:

સ્પેડેક્સ મિશન અંતર્ગત PSLV-C60 રોકેટ દ્વારા 220 કિગ્રા વજનના બે નાના અંતરિક્ષયાનોને અવકાશમાં 470 કિમીની ગોળાકાર ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવ્યા હતા. આ યાનો "ડોકિંગ ટેક્નિક" ચકાસવા માટે એકબીજાથી જોડાયા. ડોકિંગ ટેક્નિક સ્પેસ સ્ટેશનના સંચાલન અને ભવિષ્યના માનવયુક્ત અવકાશ મિશન માટે અત્યંત જરૂરી છે.

ટેક્નોલોજીના લાભો:

આ ટેક્નોલોજી દ્વારા ચંદ્ર અથવા મંગળ જેવા અંતરિક્ષ મિશનમાંથી નમૂનાઓ પાછા લાવવાનું સરળ બનશે અને ઈન્ડિયન સ્પેસ સ્ટેશન બનાવવા માટે પણ તે મહત્વપૂર્ણ છે.

આ પ્રોજેક્ટને ISROના અધ્યક્ષ એસ. સોમનાથેના નેતૃત્વમાં વિજ્ઞાનીઓએ સાકાર કર્યું, જે ભારત માટે વૈશ્વિક અવકાશ દૌડમાં નવી ઊંચાઈ છે.

સ્પેડેક્સ (Spadex) મિશન અંતર્ગત ભારતે એક ઐતિહાસિક સિદ્ધિ મેળવી છે, જે ISROના અંતરિક્ષ પ્રયોગોમાં આંશિક માનવયુક્ત અને પરસ્પર સંકળાયેલા મિશન માટે અગત્યનું પગલું છે. અહીં વધુ વિગતો છે:

મિશન વિશે વિશેષ માહિતી

1. ડોકિંગ ટેક્નોલોજીનું મહત્વ:

ડોકિંગ એક એવી ટેક્નિક છે, જેમાં અવકાશમાં બે યાનો એકબીજા સાથે સફળતાપૂર્વક જોડાય છે. આ ટેક્નોલોજી ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન (ISS) જેવા પ્રોજેક્ટ્સમાં અને અવકાશમાં લાંબા ગાળાના મિશન માટે અત્યંત જરૂરી છે.

2. ઉદ્દેશ્ય:

સ્પેસ સ્ટેશનના નિર્માણ માટે જરૂરી: ભવિષ્યના અવકાશ મિશન માટે મહત્ત્વપૂર્ણ ડેટા ઉપલબ્ધ કરાવવું.

મિશન કડી: ચંદ્ર અને મંગળ મિશનમાં વધુ સરળતાથી ઉદ્યોગોને જોડવાના ઇરાદાથી આ પ્રયોગો કરવામાં આવ્યા છે.

3. PSLV-C60 મિશન:

PSLV-C60 રોકેટ દ્વારા આ મિશનને 470 કિમીની ઊંચાઈએ લોન્ચ કરવામાં આવ્યું. પ્રયોગનો સમયગાળો લગભગ 66 દિવસ છે, જેમાં યાનોની ક્રિયાશીલતાનું ચકાસણું કરવામાં આવશે.

વિશ્વના ચોથા સ્થાન પર ભારત

ભારતથી પહેલાં, માત્ર અમેરિકા, રશિયા, અને ચીનએ અવકાશમાં ડોકિંગ ટેક્નોલોજી વિકસાવી છે. આ પ્રોજેક્ટ સાથે ભારત હવે આ એલીટ ક્લબમાં સામેલ થયું છે.

આગામી પળો માટે મહત્વ

1. માનવયુક્ત મિશન: આ ટેક્નોલોજી ભારતના માનવ અવકાશ મિશન, જેમ કે ગગનયાન, માટે માર્ગ મોકલે છે.

2. સ્થાયી અવકાશ મિશન: આંતરરાષ્ટ્રીય ભાગીદારીમાં અવકાશ સ્ટેશન સ્થાપિત કરવાની તૈયારીમાં ભારત આગળ વધે છે.

સંખ્યાઓમાં યોગદાન

મિશનમાં 220 કિગ્રા વજનના બે અંતરિક્ષયાનોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો.

આ મિશન 55°ના ઝુકાવ પર ગોળાકાર કક્ષામાં સ્થિર કરવામાં આવ્યું.

સ્પેડેક્સ મિશન ભારત માટે ટેક્નોલોજી વિકાસ અને વૈશ્વિક અવકાશ સ્પર્ધામાં ઐતિહાસિક પ્રગતિ દર્શાવે છે.